بررسی میزان تعاملات اظهاری و ابزاری میان خانه و مدرسه و عوامل مرتبط بر آن در مدارس راهنمایی دخترانه

دانشکده علوم انسانی، گروه آموزشی علوم اجتماعی

گرایش پژوهشگری

پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

عنوان:

بررسی میزان تعاملات اظهاری و ابزاری میان خانه و مدرسه و عوامل مرتبط بر آن در مدارس راهنمایی دخترانه شهر خلخال در سال تحصیلی 1391

چکیده

این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی به بررسی جامعه شناختی « میزان تعاملات اظهاری و ابزاری میان خانه و مدرسه و عوامل مرتبط بر آن در مدارس راهنمایی دخترانه شهر خلخال در سال تحصیلی 1391» می­پردازد. هدف کلّی از انجام این تحقیق؛ بررسی میزان تعاملات اظهاری و ابزاری میان خانه و مدرسه و عوامل مرتبط بر آن واهداف فرعی شامل _- شناخت رابطه بین سطح اعتماد اجتماعی اولیا ومربیان و میزان تعامل آنها 2_- شناخت رابطه بین سطح روابط گفتمانی اولیا ومربیان و میزان تعامل آنها 3_- شناخت رابطه بین سطح انسجام اجتماعی اولیا ومربیان و میزان تعامل آنها4_- شناخت رابطه بین سطح پایگاه اجتماعی اولیا ومربیان و میزان تعامل آنهاو5- شناخت رابطه بین سطح نظم در خانه و مدرسه و میزان تعامل آنهابوده است.دراین راستا بامراجعه به مبانی نظری ؛ تعاملات ابزاری و اظهاری میان خانه و مدرسه متغیر وابسته تحقیق و-1اعتماد اجتماعی(برگرفته ازنظریه های تونیس،جانسون وگیدنز)-2روابط گفتمانی(برگرفته ازنظریه های هابرماس)-3انسجام اجتماعی(برگرفته ازنظریه های پارسونزودورکیم) -4پایگاه اجتماعی اولیاومربیان (برگرفته ازنظریه های وبروپارسونز)-5 نظم(برگرفته ازنظریه های زیمل وچلپی)، متغیرهای مستقل تحقیق هستند.

تحقیق حاضر در دو بخش نظری و عملی انجام شده است. در بخش نظری، اطلاعات لازم با استفاده از روش کتابخانه­ای و اسنادی و در بخش عملی، به شیوه تحلیل محتوااطلاعات لازم از طریقپرسشنامه ازنمونه های آماری جمع­آوری شده­اند.طبق یافته های تحقیق وبااستفاده ازآزمون گاما؛ بین1- سطح اعتماد اجتماعی اولیا ومربیان 2_- سطح روابط گفتمانی اولیا ومربیان 3_- سطح انسجام اجتماعی اولیا ومربیان 4_- بین سطح پایگاه اجتماعی اولیا ومربیان 5و_- بین سطح نظم در خانه و مدرسه با میزان تعامل بین آنها رابطه معنی داری وجود دارد.

مقدمه:

رابطه مدرسه و اجتماع فرآیند تعاملى و مداوم است که چنانچه مشارکت آگاهانه را به خود گیرد باعث اثر بخشى و کارایى بیشتر مدارس مى‌شود. هدف اصلى بهبود روابط با اجتماع ایجاد زمینه مناسب براى مشارکت فعال ومعنادار والدین و سایر شهروندان در فعالیت‌هاى آموزشى و پرورشى مدرسه است.

در پیوند اجتماعی، خانواد‌ها باید ماهیت “مدرسه” را بشناسند و مدرسه نیز ماهیت “خانواده” را به خوبى دریابد و در پیوند عاطفى عواطف در روابط انسان‌ها و به تبع آن در روابط خانه و مدرسه عاملى تاثیرگذار است .رابطه خانه و مدرسه تعاملى دوطرفه است. هر دو نهاد تربیتى باید به نقش خود عمل کنند تا تعلیم و تربیت ثمربخش شوند.

وجود معلمان با صلاحیت در مدارس، خلاء وجود پدر و مادر را پر نمى‌کند و وجود والدین توانا وقابل نیز نمى‌تواند جاى مدرسه را بگیرد. همکارى این دو نهاد مهم در یک برنامه واحد و منسجم مى‌تواند ثمربخش باشد. شکل‌گیرى شخصیت و چگونگى رشد روانى کودکان بیش از همه در گرو عملکرد خانه و مدرسه است .این دو نهاد اجتماعى است که بزرگترین مسئولیت را در رشد و تکامل شخصیت کودکان برعهد دارند.(تاجیک ،1383،11)

وقتى که رفتار معلمان و اولیاى مدرسه و نیز رفتار پدر و مادر و اولیاى خانواده باموازین تعلیم وتربیت و روانشناسى کودک و رشد او مطابقت نداشته باشد، سلامت روانى و اجتماعى کودکان به مخاطره مى‌افتد.پس در پرتو همدلى وهمسویى این دونهاد مهم آموزشى و تربیتى یعنى خانه و مدرسه، بسیارى از مشکلات و تنگناهاى نظام تعلیم وتربیت حل خواهد شد. پس براى سامان‌یابى انجمن‌هاى اولیاء و مربیان در شکل مقبول و مورد رضایت افکار عمومى تلاش فراوانى باید صورت بگیرد که راهکارهایى در این خصوص ارائه شود.

هر یک از دو نهاد خانه و مدرسه یک گروه اجتماعی نیز محسوب می‌شوند؛ یعنی هر کدام، اعضای معین، روابط و ویژگی‌های خاص خود را دارد. خانواده‌ها باید ماهیت «مدرسه» را بشناسند و مدرسه نیز ماهیت «خانواده» را بخوبی دریابد. باید توجه داشته باشیم که روابط خانواده عمدتا جنبه عاطفی دارد و روابط مدرسه بیشتر اداری و عقلانی است. نزدیکی و ارتباط موثر این «دو گروه» باعث می‌شود روابط عقلانی و قانونی مدرسه جنبه انسانی و لطیف پیدا کند و روابط سیال و غیررسمی خانواده وضع عقلانی و منضبط داشته باشد.بنابر این مدیران و مربیان و والدین با تعامل اجتماعی می‌توانند یک فضای مناسب اجتماعی ایجاد کنند.(صافی ،1376 ،56-57)

عواطف در روابط انسان‌ها و به تبع آن در روابط خانه و مدرسه عامل تاثیرگذاری است. افراد نیاز دارند در مواجهه با دیگران چهره‌ای گشاده، تکریمی انسانی و رفتاری ملایم احساس کنند. لذا هر دو طرف باید بکوشند در گفتار و کردار خود، اصول اخلاقی را مراعات کنند و عواطف و اعتماد را بین خود حاکم گردانند.اگر پیوند عاطفی حاصل نشود، پیوند اجتماعی وضع مطلوب نخواهد داشت.

همکاری خانه و مدرسه معلم را در شناخت مسائل یاری میدهد و جنبه کلی روشها و مقاصد تربیت عمومی را با ضرورتهای عینی تربیت فرد هماهنگ میکند. شناسایی کودکان و نوجوانان مستلزم آگاه بودن مربی به آن خصوصیات فکری ، عاطفی و رفتاری کودک است که در مدرسه ظاهر نمی شوند و از شرایط خانوادگی نشأت می گیرند یا فقط در خانه و در ارتباط با محیط خانوادگی مجال ظهور و رشد دارند. برای مربی و معلم نیز در مساله تربیت و تعلیم گاه و بیگاه مسائلی پیش میآید که چارهجویی آنهامستلزم آگاهی از علتهایی است که از شرایط خانوادگی ناشی می شوند.(ملکی ، 1389 ،79)

فصل اول:کلیات.. 1

مقدمه:2

1- 1 بیان مساله:4

2-1- اهمیت و ضرورت تحقیق:7

3-1- اهداف پژوهش:8

- هدف کلی:8

-اهداف جزئی:8

4-1- پرسشهای پژوهش:8

- پرسش کلی:8

- پرسشهای جزئی:9

فصل دوم:ادبیات پژوهش.. 10

مقدمه:10

2-1-پیشینه تحقیق:12

تحقیقات خارج ازایران:12

تحقیقات داخل ایران. 13

2-2- مبانی نظری.. 15

2--3چهارچوب تئوریک:45

2-4-مدل تحلیلی پژوهش:46

2-5-فرضیات :47

فصل سوم:روش تحقیق.. 48

مقدمه:49

1-3- روش مطالعه. 49

2-3- جامعه آماری.. 49

3-3- نمونه گیری.. 50

4-3- روش نمونه گیری.. 51

5-3 نسبت نمونه گیری.. 51

ابزارجمع آوری اطلاعات(ابزارپژوهش). 51

6-3- تعریف متغیرها52

1-6-3تعاریف نظری:52

الف:متغیروابسته(تعاملات ابزاری واظهاری):52

ب:متغیرهای مستقل. 52

2-6-3تعاریف عملیاتی:54

الف:متغیروابسته. 54

ب:متغیرهای مستقل. 54

7-3- روایی و پایایی.. 57

روایی یا اعتبار پرسشنامه (Validity). 57

پایائی یا اعتماد پرسشنامه (Reliability). 57

8-3- واحد تحلیل. 58

9-3-معرفی محدوده مکانی تحقیق:58

10-3- روشهای آماری.. 59

فصل چهارم:تجزیه وتحلیل اطلاعات.. 61

مقدمه:62

1-4-آمارهای توصیفی.. 63

الف)آمارهای مربوط به پرسشنامه اولیاء. 63

ب)آمارهای مربوط به پرسشنامه مربیان. 68

ج)آمارهای توصیفی تعاملات ابزاری واظهاری.. 73

2-4-آمارهای استنباطی(آرمون فرضیات). 75

آزمون نهایی(ترکیبی) فرضیه اول:77

آزموننهایی(ترکیبی) فرضیه دوم:79

آزمون نهایی(ترکیبی) فرضیه سوم:81

آزمون نهایی(ترکیبی) فرضیه چهارم:83

آزمون نهایی(ترکیبی) فرضیه پنجم:85

فصل پنجم:نتیجه گیری وپیشنهادات.. 86

مقدمه:86

1-5- نتیجه گیری توصیفی:87

2-5- نتیجه گیری تحلیلی:88

3- 5- بحث نتایج با توجه به چارچوب نظری:88

4-5- ارائه راهکارها وپیشنهادات.. 93

-5-4-1پیشنهادات کاربردی:93

5-4-2-پیشنهادات پژوهشی:95

5-5- محدودیتهای تحقیق:95

منابع. 97

پیوست:100

پرسشنامه پژوهش.. 100