پایان نامه اخلاق پسندیده و ناپسند در مثنوی (فرمت word ورد و با قابلیت ویرایش)تعداد صفحات 129

چکیده

پژوهش حاضر، به بررسی «اخلاق پسندیده و ناپسند در مثنوی» می‌پردازد. در این مختصر سعی بر آن شده است که ذره‌ای از بحر عمیق مثنوی چشیده شود، زیرا برداشتی کامل از این معارف، پژوهشی عمیق و گسترده می‌طلبد. این مختصر به دیدگاه حضرت مولانا درباره‌ی صفات اخلاقی پسندیده و ناپسند در مثنوی می‌پردازد که باعث قرب به خدا و فناء فی‌الله می‌شود به همین خاطر ابتدا به بررسی موضوع از دیدگاه قرآن کریم، استخراج آیات مربوط به آن و همچنین بررسی موضوع از دیدگاه اُخ‌القرآن یعنی نهج‌البلاغه و احادیث و سپس اخلاق از دیدگاه بزرگان و شاعران می‌پردازد. زیرا مولوی در مثنوی، با الهام از قرآن و سنت، انسان را به اصل خویش فرا می‌خواند. به گفته‌ی مولوی، انسان مبدأ و اصلی دارد.

ت مطالب

عنوان صفحه

چکیده.................................................................................................................................. 1

مقدمه................................................................................................................................... 2

بخش نخست: کلیات پژوهش................................................................................................ 5

1-1- بیان مسأله................................................................................................................... 6

1-2- اهداف تحقیق.............................................................................................................. 6

1-3- پرسش تحقیق............................................................................................................. 7

1-4- فرضیه‌های تحقیق........................................................................................................ 7

1-5- روش تحقیق............................................................................................................... 7

بخش دوم: ادبیات و پیشینه‌ی تحقیق...................................................................................... 8

مقدمه................................................................................................................................... 9

گفتار ‌اول: معنای لغوی و اصطلاحی....................................................................................... 10

گفتار دوم: اخلاق از دیدگاه قرآن........................................................................................... 11

1- دعوت قرآن به خلق عظیم............................................................................................... 11

2- اخلاق باعث سلامت محیط زیست است.......................................................................... 11

3- اخلاق هدف قرآن.......................................................................................................... 12

4- بعد اخلاقی وفای به عهد................................................................................................ 12

5- حسد باعث نپذیرفتن سخنان حق می‌شود.......................................................................... 13

6- اخلاق در سخن گفتن..................................................................................................... 13

7- دروغ‌گویی باعث نفاق می‌شود......................................................................................... 14

8- صبر لازمه کمال است...................................................................................................... 14

9- ریا شرک اصغر است...................................................................................................... 14

گفتار سوم: اخلاق از دیدگاه پیامبر اسلام (ص) و ائمه‌ی گرامی اسلام........................................ 15

1- جهاد با نفس، جاد اکبر است........................................................................................... 15

2- ریا شرک است............................................................................................................... 16

3- حب دنیا باعث دوری از خداست.................................................................................... 16

4- ریشه‌ی هر فضیلت خلقی تقواست................................................................................... 17

5- بردباری پشتوانه الهی...................................................................................................... 17

6- توکل باعث شجاعت است............................................................................................... 17

7- تسلیم فضیلتی والاست.................................................................................................... 18

8- توحید فضیلتی اساسی..................................................................................................... 18

9- زهد فضیلتی اخلاقی و معنوی......................................................................................... 18

گفتار چهارم: اخلاق از دیدگاه برخی شاعران.......................................................................... 19

گفتار پنجم: شرح زندگی مولانا.............................................................................................. 25

1- زندگی‌نامه...................................................................................................................... 25

2- هجرت یا فرار................................................................................................................ 26

3- قصه‌ی مثنوی.................................................................................................................. 28

گفتار ششم: عقاید اخلاقی و اجتماعی مولانا........................................................................... 29

گفتار هفتم: پیشینه‌ی تحقیق................................................................................................... 30

بخش سوم: صفات و کردارهای پسندیده‌ی اخلاقی در مثنوی................................................ 32

مقدمه.................................................................................................................................. 33

گفتار اول: صفات پسندیده‌ی اخلاقی...................................................................................... 34

1- ادب.............................................................................................................................. 34

2- تواضع........................................................................................................................... 37

3- مدارا.............................................................................................................................. 39

4- حزم و تأنّی.................................................................................................................... 41

5- صبر.............................................................................................................................. 44

6- قناعت........................................................................................................................... 47

7- حلم.............................................................................................................................. 48

8- خلق نیکو....................................................................................................................... 49

9- مشورت......................................................................................................................... 50

10- توکل........................................................................................................................... 53

11- صدق.......................................................................................................................... 55

12- گمنامی........................................................................................................................ 58

گفتار دوم: کردارهای پسندیده‌ی اخلاقی................................................................................. 60

1- جوان‌مردی..................................................................................................................... 60

2- جود و سخا................................................................................................................... 61

3- احسان........................................................................................................................... 64

4- عدل.............................................................................................................................. 65

5- انفاق............................................................................................................................. 66

6- اعتدال و میانه‌روی.......................................................................................................... 68

7- اخلاص عمل................................................................................................................. 69

8- درخواست نکردن از دیگران............................................................................................ 70

بخش چهارم: صفات و کردارهای ناپسند اخلاقی در مثنوی................................................... 72

مقدمه.................................................................................................................................. 73

گفتار اول: صفات ناپسندید اخلاقی........................................................................................ 74

1- تکبر.............................................................................................................................. 74

2- عجب............................................................................................................................ 76

3- حرص........................................................................................................................... 78

4- طمع.............................................................................................................................. 83

5- حسد............................................................................................................................. 86

6- ریا................................................................................................................................ 90

7- خشم............................................................................................................................. 92

8- غفلت............................................................................................................................ 95

گفتار دوم: کردارهای پسندیده‌ی اخلاقی................................................................................. 97

1- عیب‌جویی..................................................................................................................... 97

2- دروغ............................................................................................................................. 99

3- ظلم.............................................................................................................................. 101

4- غیبت........................................................................................................................... 104

5- چشم‌چرانی................................................................................................................... 106

6- دنیا پرستی.................................................................................................................... 107

7- پیروی از نفس اماره....................................................................................................... 110

8- پیمان شکنی.................................................................................................................. 111

9- تقلید............................................................................................................................ 113

10- فرافکنی..................................................................................................................... 115

11- چشم زخم................................................................................................................. 117

12- نیرنگ........................................................................................................................ 119

بخش پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها..................................................................................... 120

گفتار اول: نتیجه گیری......................................................................................................... 121

گفتار دوم: راهکارهای پیشنهادی........................................................................................... 124

منابع و مآخذ..................................................................................................................... 126

چکیده‌ی انگلیسی................................................................................................................ 129