پایان نامه ارشد اصل تغییرناپذیری دعوا در حقوق ایران

چکیده:

دادرسی با تقدیم دادخواست آغاز می شود و تا زمان اجرای رای ادامه خواهد داشت، این پروسه مجموعه ای از اصول و تشریفات را به همراه خواهد داشت؛ اصول دادرسی آن چه که بنیان و پایه رسیدگی را تشکیل می دهند و تشریفات دادرسی مجموعه مقرراتی که برای رسیدگی بهتر به یک دعوا به کار می روند، در تمامی نظام های حقوقی مدرن این عقیده پذیرفته شده است که اصول حاکم بر دادرسی عادلانه باید مورد توجه و عمل دادرسان و سایر کسانی که به هر نحو در این امر خطیر مداخله دارند قرار گیرد؛ یکی از مهم ترین این اصول، اصل تغییر ناپذیری دعوا می باشد، بر پایه رعایت حقوق دفاعی طرفین، جلوگیری از اختلاط دعاوی و سردرگمی قاضی و اصحاب دعوا، ضرورت حل وفصل سریع دعاوی، برقراری نظم در دادرسی، و در نهایت حاکمیت اصحاب دعوا بر دادرسی مدنی، دعوایی که از ابتدا اقامه می شود باید تا انتهای دارسی ثبات داشته باشد، بر همین اساس نباید هر لحظه بر قلمروء و محتوای دعوا اضافه گردد؛ اصحاب دعوا نمی توانند به هر بهانه بر حوزه دعوا افزوده و از این طریق طرف مقابل را در مضیقه دفاع قرار دهند؛ یکتایی و وحدت دادرسی، عدالت قضایی را به همراه خواهد داشت. البته در این میان یک سری استثنائات نیز وجود دارد که خود نیز تأمین کننده عدالت و پویایی در دادرسی می باشند؛ بر همین اساس دعاوی ناشی از مداخله ثالث، دعاوی اضافی، دعوی تقابل و دعاوی مرتبط را می توان به عنوان مهم ترین این استثنائات بر شمرد و احکام آن را بیان کرد.

سوالات تحقیق

1ـ سوال اصلی

آیا روش و شرایط پیش بینی شده در مقررات دادرسی مدنی ایران برای تغییر در دعوا با اصل رعایت حقوق متداعیین تناسب و انطباق دارد؟

2ـ سوالات فرعی

الف) در چه مواردی در قانون آیین دادرسی مدنی ایران از این اصل عدول شده و تغییراتی در دعوای ابتدایی اعمال شده است؟

ب) قانون آیین دادرسی فعلی، از حیث جایگاه و رعایت این اصل چه نقایص و ضعف هایی دارد؟

ج) چه راهکارها و تدابیری را می توان برای هر چه بهتر رعایت شدن این اصل بکار بست؟

د) با توجه به مواد مقرر در قانون آیین دادرسی مدنی ایران در مورد تغییر در دعوا، چه زمان و شرایطی برای تغییر در دعوا در نظر گرفته شده است؟

ج) اهداف تحقیق

1ـ هدف اصلی

تبیین جایگاه و محدوده اصل تغییر ناپذیری دعوا در حقوق ایران

2ـ اهداف فرعی

الف) تبیین و تشریح دلایل و مصلحت هایی که موجب شده است در بعضی موارد قانونگذار از این اصل عدول کرده و احکام جداگانه ای مقرر نماید.

ب) تببین نقایص و ضعف های قانون آیین دادرسی فعلی در خصوص اصل تغییر ناپذیر ی دعوا

ج) تبیین راهکارها و تدابیر جدید برای برطرف کردن نقایص و اجرای هر چه بهتر اصل تغییر ناپذیری دعوا در حقوق ایران

تعداد صفحات 102 word

فهرست مطالب

چکیده

مقدمه

الف) بیان مسأله

ب) سوالات تحقیق

ج) اهداف تحقیق

د) فرضیه های تحقیق

د) پیشینه تحقیق

ه) روش تحقیق

فصل اول) کلیات

مبحث اول) اصول مربوط به ویژگی های دادرسی مدنی

گفتار اول) اصل تشریفاتی بودن دادرسی

گفتار دوم) شفاهی و کتبی بودن دادرسی مدنی

گفتار سوم) بی طرف بودن قواعد دادرسی

مبحث دوم) اصول تضمین کننده عملکرد دموکراتیک

گفتار اول) اصول مربوط به دادرسی عادلانه

بند اول) حق محکمه مستقل

بند دوم) علنی بودن دادرسی

گفتار دوم) اصول ضامن حق دفاع

بند اول) اصل آزادی دفاع در دادرسی مدنی

بند دوم) اصل تغییر ناپذیری دعوا

گفتار سوم) بی طرف بودن قواعد دادرسی

مبحث دوم) اصول تضمین کننده عملکرد دموکراتیک

گفتار اول) اصول مربوط به دادرسی عادلانه

بند اول) حق محکمه مستقل

بند دوم) علنی بودن دادرسی

گفتار دوم) اصول ضامن حق دفاع

بند اول) اصل آزادی دفاع در دادرسی مدنی

بند دوم) اصل تغییر ناپذیری دعوا

فصل دوم) مبانی اصل تغییر ناپذیری دعوا

مبحث اول) نظم و سرعت و صرفه جویی در هزینه های دادرسی

گفتار اول) نظم دادرسی

گفتار دوم) سرعت جریان دادرسی

گفتار سوم) صرفه جویی در هزینه های دادرسی

مبحث دوم) تضمین ثبات دادرسی

گفتاراول) جلوگیری از اختلاط دعاوی

بند اول) دعاوی مرتبط

بند دوم) دعاوی طاری

الف) دعوای اضافی

ب) دعوای تقابل

گفتار سوم) جلوگیری از سردرگمی قاضی و اصحاب دعوا

مبحث سوم) محدودیت دادرس به چارچوب خواسته

گفتار اول) اصل حاکمیت اصحاب دعوای مدنی

گفتار دوم) صدور حکم در چارچوب خواسته دعوا

بند سوم) تغییر توصیف دعوا از سوی دادرس

فصل سوم) استثنائات اصل تغییر ناپذیری دعوا

مبحث اول) ورود ثالث

گفتار اول) ورود ثالث در مرحله بدوی

گفتار دوم) ورود ثالث در مرحله تجدیدنظر

مبحث دوم) جلب ثالث

گفتار اول) جلب ثالث در مرحله بدوی

گفتار دوم) جلب ثالث در مرحله تجدیدنظر

مبحث سوم) اعتراض ثالث

گفتار اول) اعتراض ثالث در مرحله بدوی

گفتار دوم) اعتراض ثالث در مرحله تجدیدنظر

مبحث چهارم) دعاوی موضوع ماده 362 قانون آیین دادرسی مدنی

مبحث پنجم) سایر دعاوی

نتیجه گیری)

فهرست منابع)

پایان نامه ارشد اصل تناظر و ترافع در حقوق آیین دادرسی مدنی ایران

چکیده

اصل تناظر یکی از اصول راهبردی آیین دادرسی مدنی است.براساس این اصل هریک از اصحاب دعوا باید،علاوه براین که فرصت و امکان مورد مناقشه قرار دادن ادعاها ،ادله واستدلالات رقیب را داشته باشد ،باید فرصت و امکان طرح ادعاها،ادله واستدلالات خود را نیز دارا باشد.چهره دیگر این اصل در اعلامیه حقوق بشر وکنوانسیون حقوق بشر اروپایی تحت عنوان دادرسی منصفانه مورد اشاره واقع شده است. اصل تناظربه طور صریح، درهیچ یک ازمواد قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی نشده است..رعایت اصول مزبور در قانونگذاری ،حاصل عنایت به اصول قضا و قضاوت در ایران باستان ،درفقه و البته در غرب و مخصوصا فرانسه بود.یکی از مهمترین اصول راهبردی مزبور اصل تناظر است که برخی حقوقدانان آن را با حق دفاع مترادف دانسته و عده دیگری تناظر را جرای اصل احترام حق دفاع می دانند .و برخی نیز بر این عقیده اند که احترام حق دفاع فقط جنبه ای از اصل تناظر یا نتیجه مستقیم آن است که بالاخره بعضی نیز آن را تضمین کننده مساوات اصحاب دعوا تلقی می نماید.اصل تناظر از ابتدای جریان رسیدگی تا صدور رای و اجرای رای باید رعایت گردد و رعایت اصولی همچون تناظری بودن دادرسی و علنی بودن دادرسی و آزادی در دفاع از تضمینات بنیادین دادگستری است .هدف اصل تناظر برقراری مباحثه آزاد بین طرفین دعواست. اصل تناظر چیزی بیش از بی طرفی قاضی را اقتضاء می نماید و باید مباحثه در خصوص جنبه های مختلف دعوا را برای طرفین فراهم سازد.

تعریف حقوقی اصل تناظر

اصل تناظر به معنای اعطای فرصت به خواهان و خوانده برای بیان خواسته هایشان و ارائه ادله و بیان استدلالات خود و آگاهی از دفاعیات ،خواسته ها و استدلالات طرف مقابل و دفاع در برابرآنهاست. تناظر مقتضی آن است که طرفین در رابطه مستقیم با همدیگر و همچنین در قاضی ،در شرایط مساوی قرار گیرند.هریک از طرفین در چارچوب دادرسی، از حقوقی یکسان برخوردارند.منصفانه بودن دادرسی ،مستلزم برابری در رفتار با طرفین دعواست.لزوم بی طرفی دادرس نیز یکی دیگر از مبانی اصل تناظر به شمار می رود. قاضی در رسیدگی به دعاوی ملزم به رعایت بی طرفی است و منظور از بی طرفی عدم انجام اعمالی است که در اثر آن ،احتمال پیروزی یکی از طرفین دعوا بیشتر از طرف دیگر گردد. در تمام مواردی که قاضی به یکی از طرفین حق دفاع می دهد اما این حق را برای طرف دیگر انکار کند ،بی طرفی او مخدوش گردیده و دیگر ،میزان عدالت برای هر دو طرف دعوا متعادل نیست. اصل تناظر طرفین را در برابر خطر جانبداری قاضی محافظت می نماید.

تعداد صفحات 131 word

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه..................................................................................................................... 1

فصل نخست: مفهوم ، تاریخچه ، اصول مرتبط با اصل تناظر

مبحث نخست :مفهوم و تاریخچه اصل تناظر...................................................... 5

گفتار نخست :معنای لغوی و تعریف حقوقی اصل تناظر ............................................... 5....

بند نخست- معنای لغوی اصل تناظر........................................................................... 6

بند دوم-تعریف حقوقی اصل تناظر........................................................................... 6

گفتار دوم: تاریخچه اصل تناظر................................................................................. 7

بندنخست – سابقه اصل تناظر در فقه اسلامی ............................................................. 7

بند دوم- سابقه اصل تناظر در حقوق ایران.................................................................. 9

مبحث دوم: اصول و ویژگی های حاکم بر اصل تناظر................................. 10

گفتار نخست: اصول حاکم بر اصل تناظر................................................................. 10

بند نخست –اصول حاکم بر اصل تناظر در فقه اسلامی.............................................. 10

الف – علم قاضی در فقه اسلامی............................................................................. 11

ب –رعایت عدالت در دادرسی اسلامی................................................................... 13

بند دوم –اصول حاکم بر اصل تناظر در حقوق ایران ................................................. 14

الف-اصل آزادی دفاع .......................................................................................... 15

ب –قاعده منع تحصیل دلیل .................................................................................. 16

ج-آزادی ابراز ادله ............................................................................................... 18

د –دادرسی عادلانه .............................................................................................. 20

و- رعایت حریم خصوصی افراد............................................................................. 22

گفتار دوم: اصول مربوط به ویژگی های دادرسی تناظری........................................... 23

بندنخست- اصل تشریفاتی بودن دادرسی ................................................................. 23

بند دوم –اصل کتبی بودن دادرسی.......................................................................... 24

بند سوم – اصل بی طرف بودن قواعد دادرسی.......................................................... 25

بند چهارم – دادرسی تناظری مبتنی بر اصل تناظر...................................................... 26

بند پنجم –اصل تناظر لازمه ی رسیدگی منصفانه...................................................... 27

بند ششم –اصل تسلط طرفین دعوا بر جهات و موضوعات دعوا .................................. 28

الف- اصل تسلط و طرفین دعوا............................................................................... 29

ب – جهات حکمی و اثبات موضوعات.................................................................. 31

ج- اصل تسلط و دادرس ....................................................................................... 33

مبحث سوم – اصل تناظر در حقوق فرانسه و کامن لا.................................... 35

گفتار نخست : اصل تناظر در حقوق فرانسه .............................................................. 35

بندنخست–سابقه و ماهیت اصل تناظر در فرانسه ....................................................... 37

بند دوم –تکالیف طرفین دعوا در ارتباط با اصل تناظر................................................ 39

گفتار دوم : اصل تناظر در حقوق کامن لا ................................................................ 42

بندنخست– اصل تناظر در حقوق انگلستان................................................................ 43

بند دوم – اصل تناظر در حقوق آمریکا.................................................................... 45

نتیجه گیری فصل نخست ....................................................................................... 47

فصل دوم: نقش اصحاب دعوا ودادگاه در ارتباط با اصل تناظر و استثنائات اصل تناظر

مبحث نخست : نقش اصحاب دعوا و دادگاه در ارتباط با اصل تناظر............. 49

گفتارنخست : خواهان و رعایت اصل تناظر در مراحل تقدیم دادخواست و جریان دادرسی 50

بند نخست – خواهان و مراحل تقدیم دادخواست با رعایت اصل تناظر ........................ 51

بند دوم – خواهان و رعایت اصل تناظر در جریان دادرسی......................................... 59

گفتار دوم : خوانده و رعایت اصل تناظر در جریان دادرسی........................................ 62

بندنخست – حقوق خوانده در جلسه اول دادرسی...................................................... 64

الف- اعتراض به بهای خواسته ............................................................................... 64

ب- ایرادات ........................................................................................................ 69

ج- جلب ثالث...................................................................................................... 72

د –دعوای تقابل ................................................................................................... 74

و – تعرض نسبت به اسناد مورد استناد خواهان ......................................................... 75

بند دوم – تکلیف خوانده در اولین جلسه دادرسی ..................................................... 79

گفتار سوم : دادگاه و رعایت اصل تناظر .................................................................. 82

بند نخست – نظارت بر اجرای اصل تقابل................................................................ 82

بند دوم – رعایت اصل تناظر توسط قاضی ............................................................... 85

بند سوم – اصل تناظر و ارائه ادله ............................................................................ 87

الف- کارشناسی................................................................................................... 87

ب-سوگند........................................................................................................... 89

ج-شهادت .......................................................................................................... 91

د-اسناد ............................................................................................................... 93

مبحث دوم – استثنائات حاکم بر رعایت اصل تناظر....................................... 96

گفتار نخست : استثنائات رعایت بلا فاصله اصل تناظر.............................................. 96

بند نخست – عدم لزوم رعایت بلافاصله اصل تناظر................................................. 96

بند دوم – تجویز عدم رعایت بلافاصله اصل تناظر..................................................... 99

بند سوم – عدم امکان رعایت اصل تناظر................................................................ 101

نتیجه گیری فصل دوم ......................................................................................... 103

نتایج نهایی......................................................................................................... 105

پیشنهادات پژوهش.............................................................................................. 111

منابع و مآخذ 113