بسیاری از کشورها طی چـند دهـه اخیر، سیاست های آمایش جمعیت را بمنظور دستیابی به اهدافی مانند کارایی اقتصادی، عدالت اجتماعی، ثبات و پایداری سـیاسی، توزیع عادلانه درآمد، رفاه و بهبود کیفیت محیط زیست مورد توجه قرار دادهاند. در کـشورهایی مانند ایران که جـمعیت آنـها به لحاظ قومی و نژادی متنوع است، شناخت الگوهای جغرافیایی سکونت، تغییرات موجود در آن و تلاش برای بازتوزیع بهینه جمعیت اهمیت بیشتری دارد. همة مناطق و نواحی از امتیازات مکانی یکسانی برخوردار نیستند؛ بنابراین هماهنگی بین سـیاست ها و خط مشی ها از یکطرف و توزیع و جابجایی جمعیت از طرف دیگر ضروری بنظر می رسد.
مهاجرتهای برنامه ریزی نشده اغلب مسایل و مشکلات پیچیدهای را برای کشورها بدنبال دارند. بر این اساس بسیاری از کـشورها سـیاست ها و برنامه هایی برای مهاجرت و توزیع مجدد جمعیت تنظیم می کنند. «معمولاَ این خط مشی ها در پاسخ به سه مسئله عمده اتخاذ می شوند: جمعیت بیش از حد روستایی و فقر، گـسترش سـریع حوزههای مادرشهری و توسعه غیرعادلانه منطقه ای.» (فیندلی،١٦٩)
پیشینه برنامه های مهاجرت و بازتوزیع جمعیت در نظام برنامه ریزی به سالهای قبل از انقلاب برمی گردد؛ که نشاندهنده جایگاه و اهمیت آن در نظام برنامه ریزی کـشور اسـت. در این مقاله سعی داریم ضمن ارائه چارچوبی نظری درباره سیاست های توزیع جمعیت ؛ برنامه ها و سیاستهای مهاجرت و باز توزیع جمعیت در دوره بعد از انقلاب بطور اجمالی مورد بررسی قرار دهیم. مرجع اصـلی ایـن مـطالعه قوانین برنامه های توسعه اقـتصادی، اجـتماعی و فـرهنگی جمهوری اسلامی ایران است. در این مطالعه برنامه های اول تا چهارم توسعه کشور طی سالهای ١٣٦٨ تا ١٣٨٨از جهت سیاست های توزیع جمعیت مـورد مـطالعه قـرار می گیرد. در پایان ارزیابی اجمالی از این سیاست هـا و بـرنامه ها مدنظر قرار می گیرد.
فرمت فایل word
تعداد صفحات 31
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
بیان مساله
طرح نظری
- محدودیت در مبدأ
- محدودیت در مقصد
- اسکان
- قطب رشـد
- سیاست های تشویقی
- برنامه های توسعه روستایی
- بومی گرایی
مروری بر برنامه های توسعه
برنامه اول توسعه (١٣٧٢-١٣٦٨)
بـرنامه دوم توسعه (١٣٧٨-١٣٧٤)
برنامه سوم توسعه ( ١٣٨٣-١٣٧٩)
برنامه پنجم توسعه (١٣٩٤-١٣٩٠)
نگاهی اجمالی
جمع بندی
منابع